Zümrüt Nahya

Son yıllarda il olan ilçelerimiz, eski araştırmalarda daha önce bağlı oldukları iller içerisinde yer aldığından onların çorbalarını ayırt etmekte sıkıntı çektik.

Yöresel beslenme anlayışının oluşumunda pek çok etmenler rol oynamaktadır. Yörenin coğrafi koşulları, üretim biçimleri, tarihsel gelişimleri, etnik yapıları, kültürel ilişkileri gelişmişlik dereceleri, dini yapıları akla gelen etmenler arasındadır. Bunlar beslenme farklılıklarını ya da benzerliklerini oluşturur. Günümüzdeki hızlı sanayileşme, ulaşım kolaylıkları ve kitle iletişim araçlarının yaygınlığı, beslenme anlayışında büyük değişmelere neden olmuştur. Bir zamanlar sadece bir yöreye ait olduğu belirlenen bir çorbanın günümüz Türkiye’sinde hemen her yerde hatta lokantalarda bile yapıldığı görülmektedir. Örneğin: Ezogelin çorbası, mercimek çorbası, İşkembe çorbası. Bunlar en yaygın çorbalarımızdır.

Adana İli Çorbaları:

Analı kızlı çorbası, Bulgur çorbası, Börek çorbası, Cıdabır çorbası, Davşik çorbası, Dul avrat çorbası, Lepe (lapa) çorbası, Mahlûta çorbası, Mercimek çorbası, Nebelyalı köfte çorbası, Omaç (dutmaç) çorbası, Tarhana çorbası, Toyga çorbası, Yüksük çorbası.

Adana ilinin 14 çorbası belirlenmiştir.

Adıyaman İli Çorbaları:

Ayran çorbası, İşkembe çorbası, Kelle çorbası, Kulak çorbası, Mahlûta çorbası, Maşık çorbası, Mercimek çorbası, Paça çorbası, Pirinç çorbası, Süt çorbası, Şehriye çorbası, Tarhana çorbası, Yoğurtlu (bulgurlu) çorba, Yoğurtlu pirinç çorbası.

Adıyaman ilinin 14 çorbası belirlenmiştir.

Afyon İli Çorbaları:

Arabaşı çorbası, Bamya çorbası, Göceli tarhana çorbası, Hamur çorbası Mercimek çorbası, Miyane çorbası, Nohutlu paça çorbası, Pirinç çorbası, Sakala çarpan (sarkan) çorbası, Söbelek çorbası, Tarhana çorbası, Tavuklu çorba, Tutmaç çorbası, Türkmen tarhanası çorbası, Un çorbası, Yoğurtu pirinç ( kullanılan diğer adları; Toğğa, toyga, tork, toykat, toykaç) çorbası.

Afyon ilinin 16 çorbası belirlenmiştir.

Ağrı İli Çorbaları:

Arpa çorbası, Bulgur çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Pırasa Çorbası, Pirinç çorbası, Şehriye çorbası, Yoğurtlu çorba (ayran aşı).

Ağrı ilinin 8 çorbası belirlenmiştir.

Aksaray İli Çorbaları:

Arap aşı, Bamya çorbası, Bulama Çorbası, Bulgur (yayla) çorbası, Duyu çorbası, Erişte çorbası, İşkembe çorbası, Kesme çorbası, Mercimek çorbası, Öç çorbası, Paça çorbası, Pancarlı çorba, Pirinç çorbası, Sütlü çorba, Şehriyeli tavuk çorbası, Tarhana çorbası, Tavuk çorbası, Un çorbası, Yoğurt çorbası,

Aksaray ilinin 19 çorbası belirlenmiştir.

Amasya İli Çorbaları:

Beyaz göce çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorbası, Erişte çorbası, Fasulye çorbası, Helle çorbası (ciğ helle), Kırmızı göce çorbası, Kırmızı mercimek çorbası, Ovmaç çorbası, Patates çorbası, Şehriyeli Mercimek çorbası, Tekke çorbası, Toyga (doyga, doğa, toga, toğa, togali, toyka, toyurka, toygar, tarhana diğer verilen isimlerdir.) çorbası, Tutmaç çorbası, yarma (katıklı, kanştırma, aşkarıştırma, bütün diğer verilen isimlerdir.) çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu pirinç çorbası, Uhut çorbası.

Amasya ilinin 18 çorbası belirlenmiştir.

Ankara İli Çorbaları:

Arapaşı çorbası, Bulgur çorbası, İşkembe çorbası, Keşkek çorbası, Köfteli çorba, Miyane çorbası, Sütlü çorba, Tahrana çorbası, Terbiyeli çorba, Toyga (toygar) çorbası.

Ankara ilinin 10 çorbası belirlenmiştir.

Antalya İli Çorbaları:

Arabaşı çorbası, Bozbulamaç çorbası, İşkembe (gülüklü işkembe) çorbası, Kaçal çorbası, Kelle-paça çorbası, Kulaklı çorba, Pirinç çorbası, Tarhana çorbası

Antalya ilinin 9 çorbası belirlenmiştir.

Artvin İli Çorbaları:

Ayran çorbası, Bulgur çorbası, Helle çorbası, Hğarso çorbası, Kalaçoş (kalacuş) çorbası, Keş çorbası, Kuymak (kuymak, koymak, kuymak (un) diğer verilen isimlerdir.) çorbası, Mercimek çorbası, Pirinç çorbası, Sütlü çorba, Şehriye çorbası, Şevil çorbası, Tavuk suyu çorbası, Tutmaç çorbası, Umaç (umak, uvmak, oğamaç, oğmaç aşı, oğmaç, oğma, omaç, ovamaç, ömeç, öflemeç, öğcel, öymeç, umaçlı diğer verilen isimlerdir.) çorbası.

Artvin ilinin 15 çorbası belirlenmiştir.

Aydın İli Çorbaları:

Arapaşı çorbası, Göceli tarhana çorbası, Hamur (kulak) çorbası, Nohutlu paça çorbası, Tarhana çorbası, Tutmaç çorbası, Tükenmez çorbası, Yavru çorbası, Yoğurtlu pirinç çorbası.

Aydın ilinin 9 çorbası belirlenmiştir.

Balıkesir İlinin Çorbaları:

Düğün çorbası, Iskerpit çorbası, Kanarma çorbası, Mercimek çorbası, Midye çorbası, Nohutlu düğün çorbası, Tarhana çorbası, Uğmaç çorbası, Yayla çorbası.

Balıkesir ilinin 9 çorbası belirlenmiştir.

Bartın İli Çorbaları:

Pum pum çorbası.

Bartın ilinin 1 çorbası belirlenmiştir.

Batman İli Çorbaları:

Balık çorbası, Bulgur çorbası, Ciğerli nohut çorbası, Ispanak çorbası, İşkembe çorbası, Kelle-paça çorbası, Mehir (tahus, yoğurt) çorbası, Mercimek (nisk) çorbası, Nohut (halise) çorbası, Pirinç çorbası, Sütlü pirinç çorbası,

Batman ilinin 1l çorbası belirlenmiştir.

Bayburt İli Çorbaları:

Ayranlı (toyga) çorbası, Bozaş, Fasulye çorba, Herle (miyane) çorbası, Kavut çorbası, Kesme çorbası, Lahana çorbası, Yayan çorbası.

Bayburt ilinin 8 çorbası belirlenmiştir.

Bilecik İli Çorbaları:

Düğün çorbası, Oyna aşı (çorbası), Tarhana çorbası, Toğka çorbası, Uğmaç çorbası.

Bilecik ilinin 5 çorbası belirlenmiştir.

Bingöl İli Çorbaları:

Ayran çorbası, Çiriş çorbası, Mercimek çorbası.

Bingöl ilinin 3 çorbası belirlenmiştir.

Bitlis İli Çorbaları:

Avşar aşı, Ayran aşı, Gebol aşı, Helim aşı, Kan aşı, Kurut aşı, Pıçoç aşı, Turşu aşı, Umanç aşı.

Yörede çorba kelimesi yerine “aş” kelimesi kullanılmaktadır.

Bitlis ilinin 9 çorbası belirlenmiştir.

Bolu İli Çorbaları:

Bakla (yoğurtlu) çorbası, Beyaz göce çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorbası, Düğün çorbası, Erişte çorbası, Ezme çorbası, Fasulye çorbası, Gemci çorbası, Helle çorbası, İşkembe çorbası, Keşkeş çorbası, Kırmızı göce çorbası, Kırmızı mercimek çorbası, Matar çorbası, Mısır çorbası, Oğmaç çorbası, Paşa çorbası, Pancar çorbası, Patates çorbası, Süt çorbası, Şehriyeli mercimek çorbası, Tarhana (kızılcık tarhana) çorbası, Tavuklu şehriye çorbası, Tekke çorbası, Torata çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu pirinç çorbası, Yoğurtlu taze fasulye çorbası.

Bolu ilinin 32 çorbası belirlenmiştir.

Burdur İli Çorbaları:

Analı-kızlı çorbası, Arapaşı çorbası, Beyaz göce çorbası, Bulamaç (bulamaç) çorbası, Bulgur çorbası, Çatal çorbası, Erişte çorbası, Fasıl (fasulye) çorbası, İrmik çorbası, İşkembe çorbası, Kırmızı göce çorbası, Mercimek (kırmızı) çorbası, Nohutlu tarhana çorbası,Övmek (örnek, oymak) çorbası, Patates çorbası, Pirinçli çorba, Sülük (sakal sarkıdan) çorbası, Sütlü çorba, Şehriyeli mercimek çorbası, Tarhana çorbası, Tekke çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası, Uhut çorbası, Un çorbası, Yayla çorbası, Yoğurtlu pirinç çorbası,.

Burdur ilinin 27 çorbası belirlenmiştir.

Bursa İlinin Çorbaları:

Düğün çorbası, Hamur tutma çorbası, İşkembe çorbası, Tutmaç çorbası.

Bursa ilinin 4 çorbası belirlenmiştir.

Çanakkale İli Çorbaları:

Balık çorbası, Erişte çorbası, İşkembe çorbası, Mercimek çorbası, Oma çorbası, Paça çorbası, Sütlü pirinç çorbası, Tarhana çorbası.

Çanakkale ilinin 8 çorbası belirlenmiştir.

Çankırı İli Çorbaları:

Erişte çorbası, Göce çorbası, Madımak çorbası, Pirinç çorbası, Şaştım çorbası, Tarhana çorbası, Toyga çorbası, Tutmaç çorbası.

Çankırı ilinin 8 çorbası belirlenmiştir.